Niemal w każdym zakątku starego świata znajdowano najróżniejsze przedmioty oznakowane rożnymi  formami krzyża, pochodzące z okresów znacznie dawniejszych niż era chrześcijańska. Niezliczone przykłady tego odkryto w Indiach, Syrii, Persji czy Egipcie. Można więc by uznać, jak podawała Encyklopedia Britanica w 1962 roku, że w czasach przedchrześcijańskich i wśród ludów niechrześcijańskich, krzyż był niemal w powszechnym użyciu i w bardzo wielu wypadkach wiązało się to z jakąś formą kultu przyrody. Znakami w kształcie krzyża jako symbolami bóstw posługiwali się czciciele greckiego Bachusa, tyryjskiego Tammuza, chaldejskiego Bela i nordyckiego Odyna .Jakże dziwnym , choć niekwestionowanym jest  więc fakt, że przez całe wieki przed narodzeniem Chrystusa krzyż był używany, jako symbol religijny . Ale i dzisiaj uchodzi on za takiż właśnie  symbol u ludów , do których jeszcze nie dotarła nauka Chrystusa.

         Dla nas chrześcijan jest symbolem nadziei i zwycięstwa. Zwycięstwa nad śmiercią. I tak trwa to już od prawie  2 tysięcy lat.  W okresie pierwszej chrystianizacji, zarówno na Zachodzie, jak i w Polsce, krzyż jako znak zbawienia uznawany był również za wartość bezcenną i symbol zwycięstwa nowej religii nad starymi wierzeniami. Ten znak chrześcijaństwa był obecny w naszej kulturze od początku jej kształtowania. W każdym stuleciu odciskał swe piętno na liturgii, kulturze, sztuce, piśmiennictwie i tradycji. Treści w nim zawarte często były też odczytywane w kontekście aktualnej sytuacji historycznej, społecznej i politycznej. Dla wielu narodów pozostał symbolem na ich  fladze. Znakiem krzyża witamy chleb w naszym domu. Krzyż z wreszcie towarzyszy nam bardzo osobiście …. od urodzenia, aż do śmierci. 

         Przemierzyliśmy z żoną wiele krajów, byliśmy w wielu miejscach. Krzyż był tym symbolem , który często witał nas i żegnał.. Stanowił punkt orientacyjny. Często pomagał odpoczywać od upału w cieniu chłodnych  przedsionków zwieńczonych nim sakralnych budowli. Dawał szanse na chwile zadumy nad życiem i trwaniem. Dlatego chcielibyśmy zaprosić Was do obejrzenia „naszych krzyży”. Choć jak powiedział Albert Camus … zbyt wielu ludzi dzisiaj wdrapuje się teraz na krzyż tylko po to, żeby ich można było widzieć z większej odległości, nawet jeśli w tym celu trzeba trochę podeptać Tego, który znajduje się na krzyżu od tak dawna….  to oczywistym jest, że nie takim jest przesłanie naszej wystawy. Dlaczego więc chcemy Wam ją pokazać?  

           Wszędzie gdzie byliśmy krzyże były dla nas szczególnym  drogowskazem. I po tych wielu podróżach doszliśmy do wniosku, że stanowią,  jakby symbole wstęgi ciągnącej się od Portugalii po Kazachstan. Wstęgi miłości, cierpienia i nadziei. I z tą ostatnią,  z nadzieją pozostawiamy Was w lekturze naszej wystawy.

Grażyna i Dariusz Hankiewicz
/Kurator wystawy Krzysztof Sak/

O wystawie też można posłuchać w wywiadzie Olgi Gordiejew Polskiego Radia Białystok